Material de ampliación
Nesta ligazón atoparedes actividades de autoavaliación, resumos e esquemas do tema sobre a Crise do Antigo Réxime.
LIGAZÓN
LIGAZÓN
Material de ampliación
Nesta ligazón atoparedes actividades de autoavaliación, resumos e esquemas do tema sobre a Revolución Francesa.
LIGAZÓN
LIGAZÓN
Proceso de urbanización de Galicia e España
Os tres tipos de cidade ao longo da historia en Galicia e España.
Cidade preindustrial
Comprende o período situado entre o s.II a. C. (inicio da romanización) e o s. XIX, o da industrialización. Unhas cidades teñen orixe romana (Lugo, Mérida, Astorga…), outras orixe musulmá (Córdoba, Toledo, Granada,…) e outras orixes cristiás (Santiago, A Coruña, Valladolid,…)
Eran cidades pequenas, rodeadas de murallas para a súa defensa e cun plano irregular.
Comprende o período situado entre o s.II a. C. (inicio da romanización) e o s. XIX, o da industrialización. Unhas cidades teñen orixe romana (Lugo, Mérida, Astorga…), outras orixe musulmá (Córdoba, Toledo, Granada,…) e outras orixes cristiás (Santiago, A Coruña, Valladolid,…)
Eran cidades pequenas, rodeadas de murallas para a súa defensa e cun plano irregular.
Cidade industrial
É a etapa comprendida entre o desenvolvemento industrial no século XIX ata fins do s.XX.
Destaca o crecemento urbano e o desprazamento dos campesiños cara as cidades e o desenvolvemento da industria. Destacan: Vigo, Barcelona, Madrid, Bilbao,…
Moitas murallas de cidades foron derrubadas, ensancháronse as rúas e construíronse barrios residenciais para a xente con menos recursos na periferia.
Cidade postindustrial
Inicíase nos anos 1970-1975 coa reconversión industrial.
A industria perde importancia e gaña poder os servizos (turismo, comercio, novas tecnoloxías,...)
As grandes cidades frearon o seu crecemento e apareceron cidades máis pequenas próximas as cidades grandes.
A escaseza de solo fai que a haxa falta de vivenda e apareza o chavolismo nas aforas das cidades.
A industria perde importancia e gaña poder os servizos (turismo, comercio, novas tecnoloxías,...)
As grandes cidades frearon o seu crecemento e apareceron cidades máis pequenas próximas as cidades grandes.
A escaseza de solo fai que a haxa falta de vivenda e apareza o chavolismo nas aforas das cidades.
A xerarquía urbana española e galega.
Española
-Metrópoles nacionais; exercen unha influencia sobre o territorio, nelas están as principais sedes das empresas. Ex: Madrid e Barcelona.
-Metrópoles rexionais; cidades que contan con servizos de alto nivel e exercen unha influencia rexional. Ex: Valencia , Sevilla, Zaragoza,….
-Cidades Medias; son a maioría, teñen unha poboación de 50.000 a 100.000 habitantes.
-Cidades pequenas e vilas; son aquelas que teñen menos de 50.000 habitantes. Son centros dunha comarca.
Galega
Española
-Metrópoles nacionais; exercen unha influencia sobre o territorio, nelas están as principais sedes das empresas. Ex: Madrid e Barcelona.
-Metrópoles rexionais; cidades que contan con servizos de alto nivel e exercen unha influencia rexional. Ex: Valencia , Sevilla, Zaragoza,….
-Cidades Medias; son a maioría, teñen unha poboación de 50.000 a 100.000 habitantes.
-Cidades pequenas e vilas; son aquelas que teñen menos de 50.000 habitantes. Son centros dunha comarca.
Galega
-Dúas cidades destacadas; Vigo e A Coruña con influencia en toda a Comunidade.
-Cinco cidades de tamaño medio; Ourense, Lugo, Santiago, Pontevedra e Ferrol.
-Cidades pequenas e vilas; que son cabeceiras de comarcas. Ex: Viveiro, Vilagarcía, Betanzos, O Carballiño…
-A parroquia; formada por un agrupamento de aldeas que comparten elementos comúns como a igrexa, cemiterio, festas,…
-A aldea; que é o núcleo básico do asentamento da Galicia rural. Son varias casas agrupadas con poucos habitantes.
-Cinco cidades de tamaño medio; Ourense, Lugo, Santiago, Pontevedra e Ferrol.
-Cidades pequenas e vilas; que son cabeceiras de comarcas. Ex: Viveiro, Vilagarcía, Betanzos, O Carballiño…
-A parroquia; formada por un agrupamento de aldeas que comparten elementos comúns como a igrexa, cemiterio, festas,…
-A aldea; que é o núcleo básico do asentamento da Galicia rural. Son varias casas agrupadas con poucos habitantes.
Goberno das cidades e vilas
-Corporación municipal; constituída polo alcalde e os concelleiros elexidos democraticamente nas eleccións municipais que se fan cada catro anos.
-O alcalde/esa; elexido polos concelleiros que costitúen o concello.
-Comisión de goberno; grupo reducido de conselleiros que se encargan de solucionar asuntos que xorden de menor importancia.
-Plenos; xuntanzas de traballo de toda a corporación, ás que poden asistir os veciños sen poder intervir nin opinar, que aproban ou rexeitan asuntos propostos pola comisión de goberno.
-O alcalde/esa; elexido polos concelleiros que costitúen o concello.
-Comisión de goberno; grupo reducido de conselleiros que se encargan de solucionar asuntos que xorden de menor importancia.
-Plenos; xuntanzas de traballo de toda a corporación, ás que poden asistir os veciños sen poder intervir nin opinar, que aproban ou rexeitan asuntos propostos pola comisión de goberno.
Outras institucións e conceptos.
-Asociación de veciños; organización de veciños independentes do concellos que se organizan para defender os problemas ou inquedanzas dun barrio, vila ou cidade pequeña, parroquia…..
-Asociación de veciños; organización de veciños independentes do concellos que se organizan para defender os problemas ou inquedanzas dun barrio, vila ou cidade pequeña, parroquia…..
-Plan Xeral de Ordenación Municipal ( P.X.O.M.). É un instrumento para a ordenación do territorio do termo municipal. Ten que ser aprobado polo pleno municipal e polo goberno da Comunidade Autónoma. Indica que solo serve para construír e de cantas alturas, cales son as zonas verdes, as zonas para industria e as zonas para edificios públicos (ambulatorios, colexios, residencias,…), rúas, prazas,…
Tipos de plano e Xerarquía Urbana
Tipos de plano urbano.
-Metrópoles nacionais: que exercen esa influencia nun pais, como capital de estado, política, financieira, etc. Ex: Madrid, Barcelona, Milán, Bucarest, etc...
-Metrópoles rexionais: que exercen a súa influencia sobre un área xeográfica ampla. Ex: Santiago, A Coruña, Vigo, Sevilla, Bilbao, etc...
-Metrópoles provinciais: capitais de provincia e de comarca. Ex: Lugo, Ourense, Córdoba, Zamora, etc...
Plano ortogonal ou hipodámico.
 |
| Nova York. E.U.A. |
 |
| Bos Aires. Arxentina. |
Plano radiocéntrico.
 |
| Moscova. Rusia. |
 |
| Vitoria. Euskadi. |
Plano irregular.
 |
| Delhi. India. |
 |
| Toledo. Castela A Mancha. |
Xerarquía urbana.
-Metrópoles mundiais: aquelas que exercen unha influencia mundial debido a que se atopan os centros de decisión política, financieira, económica, etc. Ex: Nova York, Londres, Toquio, París, etc...
O mundo das cidades
A cidade. Características.
· Número de habitantes: hai máis habitantes nunha cidade que no rural.En España, unha poboación ten que ter máis de 10.000 habitantes para ser considerada cidade.
· A forma externa: organización de vivendas e edificios organizados ao longo de rúas, plazas e edificios públicos.
· O traballo dos seus habitantes: empregados fundamentalmente no sector terciario (oficinas, ocio, hostelería,…)
· Desempeña a función de intercambio comercial, instalación de industrias, centro político e comercial.
· Forma parte dela un conxunto de edificios e locais destinados a comercio, banca, educación , sanidade,… e tamén mobiliario urbano como: semáforos, farolas, bancos,…
· O ritmo de vida é máis acelerado , hai maior consumo e hai máis individualismo entre a poboación.
 |
| Rañaceos da cidade de Frankfurt (Alemaña) |
- Área metropolitana: formada por unha cidade principal e outras cidades ou vilas máis pequenas, independentes entre si, próximas xeográficamente e que manteñen importantes relacións económicas e sociais coa cidade principal. Ex: Madrid, Barcelona, ...
 |
| Área metropolitana de Barcelona. |
- Conurbación urbana: conxunto de dúas ou máis cidades próximas e unidas fisicamente pero independentes entre elas. Ex: Manchester e Liverpool, conurbación do Rhin, etc...
 |
| Conurbación do Rhin. |
-Megalópoles: territorios extensos nos que se inclúen cidades, áreas metropolitanas e connurbacións que forman unha grande área urbanizada. Ex: Toquio (Xapón).
 |
| Megalópole de Toquio. |
Os espazos da cidade.
O conxunto de edificios, rúas, prazas, espazos verdes e a súa distribución chámase trama urbana. Nesta estrutura urbana pódense diferenciar tres partes:
-Casco antigo: nel atópanse a maior parte dos edificios históricos. É a parte da cidade construída antes da industrialización do s. XIX.
 |
| Casco antigo de Barcelona. |
-Ensanche: é a parte da cidade que xorde a carón da revolución industrial, para acoller a un número inmenso de poboación que chega á cidade para vivir da industria. Normalmente nos ensanches vive poboación de clase media-alta.
 |
| Ensanche de Barcelona. |
-Periferia: nela atópanse os barrios obreiros máis humildes, xunto coas industrias que se crean coa revolución industrial. Co paso do tempo a periferia diversificase, dando lugar a novos espazos como os polígonos industriais e os parques tecnolóxicos, as infraestructuras deportivas (estadios, áreas recreativas) e de transporte (circunvalacións, aeroportos, etc...), ou as urbanizacións de poboación de clase alta.
 |
| Periferia de Barcelona. |
Galicia na Idade Media
Desde os inicios da Reconquista, Galicia estivo vinculada ao reino de Asturias, aínda que en algúns períodos dos séculos X e XI foi un reino independente, posteriormente quedou integrado no reino de Castela.
Os musulmáns en Galicia.
Os musulmáns en Galicia.
A presenza de musulmáns en Galicia foi escasa. Os exércitos musulmáns realizaron varias incursións en Galicia durante os séculos VIII e IX, coa finalidade de destruír zonas fortificadas, aínda que foron moi esporádicas. A mais significativa foi no 997 contra Santiago de Compostela, dirixida por Almanzor que destruiu parte da igrexa de Santiago e obrigou aos cristiáns a trasladar as campás a Córdoba en sinal de victoria.
Outras invasións.
Durante os séculos IX e X, os normandos e os viquingos procedentes do Norte de Europa, saquearon e invadiron varias poboacións sobre todo costeiras. O bispo de Compostela mandou levantar fortalezas costeiras para defenderse. Quedan restos en Catoira (Pontevedra) como as Torres do Oeste.
Durante os séculos IX e X, os normandos e os viquingos procedentes do Norte de Europa, saquearon e invadiron varias poboacións sobre todo costeiras. O bispo de Compostela mandou levantar fortalezas costeiras para defenderse. Quedan restos en Catoira (Pontevedra) como as Torres do Oeste.
Feitos importantes na Idade Media.
Fame e peste: Penetrou en Galicia durante o S.XIV. As vítimas foron moitas, numerosos lugares quedaron despoboados e os campesiños tiveron dificultades para pagas as rendas e os señores viron reducidos os seus ingresos.
Revoltas sociais: producíronse polo aumento das rendas dos señores feudais sobre os campesinos, pola creación de novos impostos, polo emprego da violencia por parte dos señores, e polo saqueo e aumento de roubos, moitas veces apoiados polos señores, que fixo que os campesiños e algúns burgueses se sublevasen dando lugar á revolta irmandiña, que iniciou no s.XV (1431) dirixida por Roi Xordo, que logrou destruír varias fortalezas e castelos, pero finalmente os nobres lograron derrotalos e restablecer o orde.
Máis adiante (1467–1469), tivo lugar a gran guerra irmandiña dirixida por Pedro Osorio, Alonso de Lanzós e Diego de Lemos que destruiron máis de 170 fortalezas e conseguiron ao principio impoñer as súas demandas, pero os nobres reorganizáronse e dirixidos por Pedro Álvarez de Soutomaior (Pedro Madruga), recuperaron os territorios e someteron aos irmandiños, obrigándoos a reconstruír as fortalezas derribadas.
Máis adiante (1467–1469), tivo lugar a gran guerra irmandiña dirixida por Pedro Osorio, Alonso de Lanzós e Diego de Lemos que destruiron máis de 170 fortalezas e conseguiron ao principio impoñer as súas demandas, pero os nobres reorganizáronse e dirixidos por Pedro Álvarez de Soutomaior (Pedro Madruga), recuperaron os territorios e someteron aos irmandiños, obrigándoos a reconstruír as fortalezas derribadas.
Reconquista e Repoboación
A Reconquista.
Os reinos e condados cristiáns trataron de recuperar as terras dominadas polos musulmáns e que antes pertenceran á monarquía visigoda, este proceso chámase Reconquista.
Os reinos e condados cristiáns trataron de recuperar as terras dominadas polos musulmáns e que antes pertenceran á monarquía visigoda, este proceso chámase Reconquista.
Pasou por diferentes fases:
Desde o s.VIII ó X, o reino de Asturias ampliou o seu territorio e trasladou a súa capital de Oviedo a León, no seu interior xurdiron zonas diferenciadas como o reino de Galicia, que se mantivo independente pouco tempo, e os condados de Castela e León.
Entre os séculos XI e XIII, o condado de Castela transformouse no reino de Castela, que ampliará os seus dominios sobre os reinos de Asturias, León e Galicia.
Durante o s.XII, o condado de Aragón deu lugar ao reino de Aragón e incorpora os territorios de Cataluña e Valencia. Aparece tamén o reino de Portugal.
No 1492(s.XV), os casteláns conquistan o reino de Granada, último reino musulmán, dando fin á Reconquista.
Desde o s.VIII ó X, o reino de Asturias ampliou o seu territorio e trasladou a súa capital de Oviedo a León, no seu interior xurdiron zonas diferenciadas como o reino de Galicia, que se mantivo independente pouco tempo, e os condados de Castela e León.
Entre os séculos XI e XIII, o condado de Castela transformouse no reino de Castela, que ampliará os seus dominios sobre os reinos de Asturias, León e Galicia.
Durante o s.XII, o condado de Aragón deu lugar ao reino de Aragón e incorpora os territorios de Cataluña e Valencia. Aparece tamén o reino de Portugal.
No 1492(s.XV), os casteláns conquistan o reino de Granada, último reino musulmán, dando fin á Reconquista.
(ver mapas do libro, mapas feitos por vós e a liña do tempo do blog)
Repoboación.
Durante os s.VIII - X, o rei autorizaba a particulares a establecerse nun determinado territorio que pasaba a ser propiedade de quen os cultivase e ocupase mediante unhas cartas de poboamento. Os máis beneficiados foron os nobres e os monxes que fundaban mosteiros.
Durante os s.XI - XIII, foron os propios reis quen trataron de atraer poboación concedendo privilexios aos poboadores a cambio de cumplir determinadas obrigacións e de defender as terras e ás súas poboacións (foros).
A partirs do s.XIII, os monarcas repartiron grandes extensións de terras entre os mosteiros e os nobres para que as poboasen e defendesen. Este tipo de repoboación chamouse repartimento.
Al-Andalus
Os musulmáns chamaron á Península Ibérica con ese nome e instalaron en Córdoba a súa capital. En principio estivo gobernada por un emir (príncipe ou soberano) dependente do Califa de Damasco (xefe supremo do Islam), pero no ano 756 Abd al-Rahmán I, fíxose co poder en Córdoba e declarou a independencia de Bagdad e fundou o Emirato de Córdoba.
Máis tarde Abd al-Rahmán III, xa no século X, fundou o Califato de Córdoba.
Máis tarde Abd al-Rahmán III, xa no século X, fundou o Califato de Córdoba.
A presión exercida polos cristiáns xunto coas divisións entre os propios musulmáns provocaron a división do Califato en pequenos reinos chamados taifas, que loitaron entre si para expadir o seu territorio e dominar aos outros, fixo que no ano 1492 os cristiáns conquistasen o derradeiro reino de taifas, o reino de Granada.
Produción artesanal: elaboración de alfombras, traballos en coiro, cerámica, sedas,…
Actividades agrarias: introduciron novos cultivos como o arroz, as laranxas, potenciaron os regadíos con novas técnicas.
Intercambios comerciais: potenciaron os mercados e as rutas con Oriente que comunicaban todo o mundo musulmán.
Abundancia de moedas: de ouro e prata, que facilitaban os intercambios.
Desenvolvemento das cidades: que actuaban como centros comerciais, políticos e administrativos. Eran amuralladas, no centro ou medina, atópabase o zoco ou mercado, a mesquita e o alcázar militar e fóra estaban os arrabaldes. Destacaba a cidade de Córdoba.
Actividades agrarias: introduciron novos cultivos como o arroz, as laranxas, potenciaron os regadíos con novas técnicas.
Intercambios comerciais: potenciaron os mercados e as rutas con Oriente que comunicaban todo o mundo musulmán.
Abundancia de moedas: de ouro e prata, que facilitaban os intercambios.
Desenvolvemento das cidades: que actuaban como centros comerciais, políticos e administrativos. Eran amuralladas, no centro ou medina, atópabase o zoco ou mercado, a mesquita e o alcázar militar e fóra estaban os arrabaldes. Destacaba a cidade de Córdoba.
Cultura en Al-Ándalus.
· Na súa cultura mesturaron elementos propios e doutras civilizacións, traduciron obras de numerosos pensadores orientais e gregos.
· Cultivaron ciencias como astronomía, xeografía, matemáticas e medicina, na que destacou Avicena.
· Destaca a arquitectura. Mentres que no exterior a decoración é moi sinxela, no interior é moi rica con mosaicos, figuras xeométricas, vexetais, inscricións en árabe, arabescos, arcos de ferradura, etc. Destacan a mesquita de Córdoba e a Alhambra de Granada.
· Cultivaron ciencias como astronomía, xeografía, matemáticas e medicina, na que destacou Avicena.
· Destaca a arquitectura. Mentres que no exterior a decoración é moi sinxela, no interior é moi rica con mosaicos, figuras xeométricas, vexetais, inscricións en árabe, arabescos, arcos de ferradura, etc. Destacan a mesquita de Córdoba e a Alhambra de Granada.
 |
| Detalle de decoración vexetal. (Fonte Wikipedia) |
 |
| Arco califal ou de ferradura. Mesquita de Córdoba |
Subscribirse a:
Publicacións (Atom)